Seborrheic dermatitis เซ็บเดิร์ม

สวัสดีค่ะ 🙏🙏🙏 วันนี้ ตรีชฎา-คลินิก คลินิกรักษาสิว จ.อุบลราชธานี พามาพบกับเกร็ดความรู้ เรื่อง โรคผิวหนังอักเสบเซ็บเดิร์ม (Seborrheic dermatitis) จะมีอะไรบ้าง ไปติดตามอ่านกันได้เลยค่ะ

โรคเซบเดิร์ม Seborrheic Dermatitis คืออะไร

โรคผิวหนังอักเสบเซบเดิร์ม (Seborrheic Dermatitis) คือ โรคผิวหนังอักเสบ ที่มักมีอาการรังแค คันตามหนังศีรษะ ร่องจมูก และตกสะเก็ดเห็นเป็นขุยๆ พบประมาณ 3-5% ของประชากร

สาเหตุของโรคเซบเดิร์ม

ในปัจจุบันทางการแพทย์ยังไม่สามารถระบุสาเหตุของโรคเซบเดิร์มได้อย่างแน่ชัด แต่สันนิษฐานได้ว่าอาจเกิดขึ้นจากหลายปัจจัยประกอบกัน ได้แก่

-พันธุกรรม

-ความเครียด

-เชื้อราที่อาศัยอยู่บนผิวหนัง

-สภาพอากาศที่เย็นและแห้ง

-ภาวะแทรกซ้อนจากโรคบางชนิด หรือการใช้ยาบางชนิด

-นอกจากนี้ยังมีโรค หรือปัจจัยเสี่ยงบางอย่าง ที่มีผลต่อการเกิดโรคเซบเดิร์มมากขึ้น ได้แก่ โรคพาร์กินสัน และภาวะซึมเศร้า /ผู้ที่มีปัญหาระบบภูมิคุ้มกันร่างกายที่อ่อนแอ เช่น ผู้ที่รับการปลูกถ่ายอวัยวะ ผู้ป่วยติดเชื้อเอชไอวี ผู้ป่วยมะเร็ง เป็นต้น

โรคตับอ่อนอักเสบ/ พิษสุราเรื้อรัง หรือการติดสุรา/โรคเบาหวาน

-การเกา ครูดข่วน หรือการได้รับบาดเจ็บของผิวหน้า

-อย่างไรก็ตาม สาเหตุของการเกิดโรคเซบเดิมไม่ได้มาจากการไม่รักษาความสะอาด หรือภาวะภูมิแพ้แต่อย่างใด

อาการของโรคเซลเดิร์ม

อาการของโรคเซบเดิร์มในเด็กเล็ก

ในทารกอายุต่ำกว่า 3 เดือน มักจะมาพบแพทย์ ด้วยอาการเกล็ดสีเหลืองหรือน้ำตาลบนหนังศีรษะ มีผื่นแดงเป็นขุยที่ใบหน้า โรคนี้มักจะหายไปก่อนอายุครบ 1 ปี แต่อาจกลับมาเป็นใหม่ได้อีกครั้งในช่วงวัยรุ่น ทั้งนี้โรคเซบเดิมในเด็กอาจถูกเข้าใจผิดว่าเป็นผื่นผ้าอ้อม หรือผื่นแพ้ต่างๆ

อาการของโรคเซบเดิร์มในผู้ใหญ่

สามารถแบ่งอาการของโรคเซบเดิร์ม ตามอวัยวะต่างๆ ได้ดังนี้

-หนังศีรษะ มักมาด้วยอาการคัน มีผื่นแดงได้บ้าง มีสะเก็ดเป็นรังแคหนา หรือสะเก็ดสีเหลืองๆ ซึ่งผื่นแดงมีสะเก็ดพบได้บ่อยบริเวณไรผม แต่มักจะไม่ลามเกินไปกว่าไรผม ต่างจากโรคสะเก็ดเงินที่ผื่นแดงหนารวมถึงสะเก็ด สามารถลามเกินไรผมออกมาที่บริเวณหน้าผากและหนังศีรษะส่วนอื่นได้

-ใบหู บริเวณหลังใบหู มักพบเป็น ผื่นแดง คัน ภายในรูหูด้านนอก และด้านหลังใบหู ผื่นแดงมักมีลักษณะเป็นสะเก็ดมันๆสีเหลือง

-ใบหน้าและลำตัว มักพบในบริเวณที่มีต่อมไขมันอยู่หนาแน่น คือ หัวคิ้ว ระหว่างคิ้วทั้ง 2 ข้าง ซอกจมูก อก ไหล่ ลำตัวส่วนบน ซึ่งจะพบเป็นลักษณะผื่นแดง ขอบชัด มีสะเก็ดเป็นมันๆสีออกเหลือง

-บริเวณอื่นๆ บริเวณอื่นที่สามารถพบได้ แต่ไม่บ่อยนัก เช่น สะดือ รักแร้ และขาหนีบ เป็นต้น

ทั้งนี้อาการของโรคมักจะพบเป็นๆหายๆ ขึ้นกับปัจจัยกระตุ้นต่างๆ ดังที่กล่าวมาแล้ว

โรคเซบเดิร์ม Seborrheic Dermatitis รักษาอย่างไร

การรักษาโรคเซบเดิร์ม ในปัจจุบันยังไม่มีวิธีการรักษาที่หายขาด โรคนี้หลังการรักษาสามารถกลับมาเป็นซ้ำได้ ส่วนความถี่ในการกลับมาเป็นซ้ำขึ้นกับหลายๆปัจจัยประกอบกัน ยาที่มีการใช้ในปัจจุบันได้แก่

-กลุ่มยาสระผม เช่น แชมพูที่มีส่วนผสมของ Selenium sulfide, Ketoconazole Shampoo, Tar Shampoo, และ Zinc ยาสระผมในกลุ่มนี้ ใช้รักษาอาการเซบเดิร์มที่หนังศีรษะ

-ยาทาที่มีส่วนผสมของสเตียรอยด์ ใช้เพื่อลดการอักเสบของผิวหนัง ยาในกลุ่มนี้มีด้วยกันหลายตัว การเลือกใช้ขึ้นกับความรุนแรงของโรค และผิวหนังบริเวณที่ทายา สามารถใช้ทาได้ทั้งที่ใบหน้า และหนังศีรษะ

- ครีมบำรุงผิว หากมีผิวแห้งสามารถใช้ครีมบำรุงผิว Mineral oil และพวกมอสเจอไรเซอร์ เพื่อให้ความชุ่มชื้นได้

- ยาทาลดการอักเสบกลุ่มอื่นๆที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ เช่น ยาทาในกลุ่ม Calcineurin inhibitor ยากลุ่มนี้มีฤทธิ์ลดการอักเสบของผิวหนัง สามารถใช้ทดแทนยาทาเสตียรอยด์ เพื่อลดผลข้างเคียงจากการใช้ยาทาสเตียรอยด์เป็นเวลานานๆ

- นอกจากนี้ยังมีการใช้ยารับประทาน สำหรับผู้ป่วยเซบเดิร์มที่มีอาการรุนแรง โดยการใช้จะขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์เท่านั้น ตัวอย่างยาที่มีการใช้ ได้แก่

 : ยาฆ่าเชื้อราชนิดรับประทาน ยาในกลุ่มนี้มีการใช้พบว่าได้ผลดีในเซบเดิร์ม ขนาดของยา และระยะเวลาการรักษาจะแตกต่างกันขึ้นกับชนิดของยา ผลข้างเคียงที่ต้องระวัง ได้แก่ ภาวะตับอักเสบ จึงควรงดดื่มสุราระหว่างที่ทานยากลุ่มนี้

 : ยากลุ่มอนุพันธ์ของวิตามินเอ ยาในกลุ่มนี้ช่วยลดการทำงานของต่อมไขมัน ผลข้างเคียงที่พบบ่อยคือ ปากแห้ง ผิวแห้ง และหญิงวัยเจริญพันธุ์จำเป็นต้องได้รับการคุมกำเนิดระหว่างใช้ยา และหลังหยุดยา 1 เดือนอย่างเคร่งครัด

 : การรักษาโดยการฉายแสง เช่น การฉายแสงอาทิตย์เทียม

การดูแลตัวเอง สำหรับผู้ป่วยโรคเซบเดิร์ม

- รักษาความสะอาดบริเวณที่เป็นอยู่เสมอ โดยการล้างด้วยสบู่อ่อนๆและน้ำเปล่า

- ทำความสะอาดร่างกาย และหนังศีรษะเป็นประจำ

- ใช้ครีมบำรุงและผลิตภัณฑ์ให้ความชุ่มชื้นแก่ผิว

- หลีกเลี่ยงผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของแอลกอฮอล์ เพราะอาจทำให้ผิวระคายเคือง และผื่นเป็นมากขึ้นได้

- โกนหนวดเคราให้สะอาด เนื่องจากหนวดและเคราจะยิ่งทำให้ผิวหนังบริเวณที่เป็นเซบเดิร์มแย่ลงได้

- สวมใส่เสื้อผ้าเนื้อเรียบลื่น เพื่อป้องกันการระคายเคือง

- เลี่ยงการขีดข่วน หรือการเกาซึ่งจะทำให้เกิดการระคายเคืองผิว และติดเชื้อตามมาได้

 - หากมีอาการคัน สามารถใช้ครีมสเตียรอยด์ชนิดอ่อนๆ ทาบรรเทาอาการคันได้

การป้องกันโรคเซบเดิร์ม

โรคเซบเดิร์มนั้นไม่อาจป้องกันการเกิดของโรคได้ โดยตัวโรคมักจะมีลักษณะเป็นๆหายๆ ตามปัจจัยที่มากระตุ้น แต่มีวิธีป้องกันเพื่อไม่ให้เกิดโรคซ้ำ หรือบรรเทาอาการของโรคได้ โดยการปฏิบัติดังนี้ หลังจากอาการของโรคหายดีแล้ว

โรคเซบเดิร์มบริเวณหนังศีรษะ การป้องกันไม่ให้เกิดขึ้นอีกสามารถใช้แชมพูต้านเชื้อรา หรือทาร์แชมพู 1-2 ครั้ง/สัปดาห์ หมักทิ้งไว้บนหนังศีรษะ 5 นาทีก่อนจะล้างออก

เซบเดิมตามร่างกาย ควรหมั่นทำความสะอาดร่างกายด้วยสบู่อ่อนๆ และน้ำเปล่าเป็นประจำทุกวัน เพื่อไม่ให้เกิดคราบมันบนผิวหนัง ซึ่งเป็นปัจจัยหนึ่งของการกระตุ้นโรคเซบเดิร์ม และช่วยลดจำนวนของเชื้อราบนผิวหนัง

เป็นอย่างไรกันบ้างคะ สำหรับเกร็ดความรู้เรื่อง โรคผิวหนังอักเสบเซ็บเดิร์ม (Seborrheic dermatitis) จาก ตรีชฎา-คลินิก คลินิกรักษาสิว จ.อุบลราชธานี หวังว่าจะได้รับประโยชน์กันบ้างนะคะ วันนี้ลากันไปก่อน พบกันใหม่บทความหน้า สวัสดีค่ะ 🙏🙏🙏